Ile zadośćuczynienia należy się za stalking?

Strona główna Porady prawne

Bartosz Kowalak

6 czerwca 2020

Ile zadośćuczynienia należy się za stalking?

Przestępstwo stalkingu zostało uregulowane w art. art. 190a §1 Kodeksu karnego zgodnie z którym Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.  Jest ono jednym z najmłodszych typów przestępstw, które pojawiło się w polskim kodeksie karnym,
w przypadku którego pokrzywdzony może wystąpić w myśl art.  46 § 1kodeksu karnego
o  zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

W sytuacji, gdy pokrzywdzony zdecyduje się wystąpić o uzyskanie zadośćuczynienia od stalkera, należy zastanowić w jakiej wysokości kwota byłaby satysfakcjonująca?

Ustalenie wysokości należnej kwoty, która rekompensowałaby krzywdę doznaną przez poszkodowanego stanowi problem zarówno dla strony poszkodowanej jak i dla sądu, gdyż nie ma konkretnej stawki, którą to sąd mógłby orzec. Praktyka wskazuje, że kwoty stanowiące zadośćuczynienie bywają różne, a najczęściej sięgają one granic kilku tysięcy złotych. Jednoznacznie można wskazać, iż w tym wypadku wszystko zależy od konkretnego przypadku.

W związku z tym, przy określaniu wysokości zadośćuczynienia warto odwołać się do orzecznictwa. I tak oto w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
z dnia 4 września 2014r. O sygn. akt: II A Ka 125/14 wymienione zostały kryteria, na podstawie których może zostać wyliczone zadośćuczynienie.

[…] przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy kierować się takimi kryteriami jak rodzaj naruszonego dobra, rozmiar doznanej krzywdy, intensywność naruszenia, stopień negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonego wynikających z dokonanego naruszenia dobra prawnego, w tym także niewymiernych majątkowo, nieodwracalność skutków naruszenia, stopień winy sprawcy.

Co więcej Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku  w wyroku z dnia  9 lutego 2017 r. o sygn. akt: V .2 Ka 667/16. utrzymał on w mocy zaskarżony na skutek apelacji wyrok Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim z dnia 30 września 2016r. sygn. akt VI K 765/15 dotyczący między innymi przyznania zadośćuczynienia na podstawie art. 46 § 1 k.k. poprzez zapłacenie na rzecz pokrzywdzonej kwoty 500 zł, potwierdzając tym samym zasadność ubiegania się o odszkodowanie za krzywdy doznane na skutek działania stalkera.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał następująco:

Sąd I instancji zasadnie orzekł wobec oskarżonego obowiązek zadośćuczynienia poprzez zapłacenie na rzecz pokrzywdzonej kwoty 500 zł. Kwota ta nie jest wygórowana, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę sposób, w jaki oskarżony nękał pokrzywdzoną, a także okres trwania tego przestępstwa i częstotliwość podejmowanych przez niego działań w ramach tego czynu. Należy mieć także na uwadze, że działanie oskarżonego zmusiło pokrzywdzoną do zmiany numeru telefonu.

W wyroku Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 2017-10-23, w sprawie o sygn. akt VI K 838/16 sąd ten zasądził na rzecz pokrzywdzonego przez stalkera 1.500 zł tytułem nawiązki. Przy czym czyn sprawcy stalkingu wyglądał tak:

„W ramach czynu ciągłego, w okresie od dnia 09 kwietnia 2015 roku do dnia 27 sierpnia 2015 roku, uporczywie nękał I. P. oraz K. P. (1) (zam. w Poznaniu ul. (…), prowadzący działalność gospodarcza w Poznaniu przy ul. (…)) przy pomocy środków masowego komunikowania (w szczególności poprzez wysyłanie setek wiadomości SMS, a także wysłanie wiadomości e-mail), co wzbudziło u nich uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia i istotnie naruszyło ich prywatność

Z powyższego wynika, iż jeżeli nękanie sprowadza się do uszczypliwości i natarczywości, to kwoty te nie są wygórowane.

Oczywiście należy mieć świadomość, że nie wszyscy prześladowcy ograniczają się tylko do głuchych telefonów i sms-ów. Ich działania mogą być daleko bardziej dotkliwe dla osoby poszkodowanej, co pewnie znalazłoby i swój wydźwięk w wydanym wyroku.