Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy Kancelaria Prawna z siedzibą w Poznaniu w szerokim spektrum działania w zakresie praca cywilnego, oferuje pomoc również w sprawach dotyczących odwołania darowizny.
Do naszej Kancelarii często zgłaszają się Klienci, którzy na skutek niewłaściwego zachowywania się obdarowanego czują się pokrzywdzeni i oszukani lub po dokonaniu darowizny popadli w niedostatek czy też popadną w niego po jej dokonaniu, zastanawiając się, czy istnieje możliwość odwołania darowizny. Polski ustawodawca, w celu zapewnienia ochrony interesów darczyńcy przewidział, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych, pomimo zobowiązania się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia, istnieje możliwość, aby ten odwołał darowiznę.
Czy do odwołania darowizny potrzebna jest pomoc adwokata czy radcy prawnego?
Wielu Klientów przed powierzeniem adwokatowi czy radcy prawnemu prowadzenia sprawy zastanawia się, czy do skutecznego odwołania darowizny potrzebny jest profesjonalny pełnomocnik.
Jak wiadomo, na niektóre pytania nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Oczywiście, darczyńca może samodzielnie złożyć obdarowanemu oświadczenie na piśmie, w którym to oświadczy, że odwołuje darowiznę.
Jednak należy pamiętać, że skuteczne odwołanie darowizny, która jest umową zawartą pomiędzy darczyńcą, a obdarowanym, nie jest tak prostą sprawą jak to mogłoby się wydawać. Złożenie skutecznego oświadczenia zależy od wielu okoliczności. W szczególności w przypadku odwoływania darowizny, istotnym jest czy darowizna została wykonana czy też nie. Wpływ na skuteczność złożonego oświadczenia ma forma odwołania darowizny, która to zależy od przedmiotu darowizny – w zależności czy jest to ruchomość, nieruchomość czy wartość pieniężna.
W przypadku ruchomości czy wartości pieniężnej sytuacja co do zasady nie jest skomplikowana. Po złożeniu oświadczenia o odwołaniu darowizny, przedmiot staje się z powrotem własnością darczyńcy. Problem pojawia się natomiast w przypadku, gdy obdarowany nie ma zamiaru oddać przedmiotu darowizny. W takim przypadku, często jedyną możliwością na odzyskanie przedmiotu darowizny jest wszczęcie postępowania przeciwko obdarowanemu, kiedy to wyrok sądu będzie stanowił rozstrzygnięcie, czy w danej sytuacji doszło do skutecznego złożenia oświadczenia o odwołaniu darowizny.
Bardziej skomplikowanym procesem jest natomiast odzyskanie darowizny, której przedmiotem jest nieruchomość. Owszem, po złożeniu skutecznego oświadczenia, na obdarowanym ciąży obowiązek powrotnego przeniesienia własności nieruchomości na darczyńcę. Jednak nie oznacza to automatycznego przejścia nieruchomości na darczyńcę. W takim przypadku, pod warunkiem, że obdarowany uzna oświadczenie o odwołaniu darowizny, darczyńca może odzyskać nieruchomość zawierając umowę zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości. Natomiast w przypadku, gdy obdarowany nie uznał oświadczenia, darczyńca może skierować sprawę na drogę postępowania sądowego.
Ponadto, oprócz omówionej powyżej problematyki, należy mieć na uwadze, że złożenie oświadczenia o odwołaniu darowizny pociąga za sobą inne problemy, w tym te związane z kwestią podatkową czy z ograniczeniami wynikającymi z zasad współżycia społecznego, które to mogą wyłączyć możliwość odwołania darowizny.
Zdaniem naszych specjalistów mających wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw, warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który kompleksowo zajmie się poprowadzeniem sprawy dotyczącej odwołania darowizny.
Po dokonaniu wstępnej analizy prawnej przedstawionej przez naszych Klientów sytuacji oraz dostarczonych przez nich dokumentów, nasi specjaliści przedstawią możliwość przyszłego działania mającego na celu ochronę interesów Klienta. W przypadku zlecenia Kancelarii prowadzenia sprawy, naszym Klientom zapewniamy:
- udzielenie profesjonalnej, wyczerpującej porady prawnej dotyczącej problematyki związanej z odwołaniem darowizny,
- opracowanie indywidualnej strategii związanej z odzyskaniem darowanej ruchomości, nieruchomości czy wartości pieniężnej,
- sporządzenie wszelkich pism w sprawie, w szczególności oświadczenia o odwołaniu darowizny,
- sporządzenie pozwu o wydanie rzeczy darowanej lub o zapłatę,
- profesjonalne, kompleksowe reprezentowanie w postępowaniu sądowym.
Mając świadomość, że nie tylko darczyńcy chcący odzyskać darowiznę mogą potrzebować pomocy profesjonalisty, oferujemy pomoc również stronie znajdującej się po „drugiej stronie barykady”, czyli osobom obdarowanym, którzy uważają, że złożone im oświadczenie odwołujące darowiznę było nieskuteczne lub naruszało zasady współżycia społecznego. W takiej sytuacji, nasi adwokaci i radcowie prawni oferują:
- udzielenie profesjonalnej, kompleksowej porady prawnej dotyczącej problematyki związanej z odwołaniem darowizny oraz zasadności żądania zwrotu przedmiotu darowizny,
- pomoc w dokonaniu ustaleń, czy złożone oświadczenie o odwołaniu darowizny było skuteczne oraz zgodne z zasadami współżycia społecznego.
W przypadku zlecenia naszym adwokatom czy radcom prawnym obrony w sprawie dotyczącej odwołania darowizny, gwarantujemy udzielenie pomocy prawnej na wysokim poziomie, w szczególności polegającej na:
- wspólnym ustaleniu oraz opracowaniu indywidualnej strategii związanej z obroną przed żądanym zwrotem przedmiotu darowizny,
sporządzeniu odpowiedzi na pozew, - kompleksowym, profesjonalnym reprezentowaniu obejmującym również postępowanie sądowe.
Pragniemy zaznaczyć, że powierzając prowadzenie swojej sprawy dotyczącej odwołania darowizny, naszej Kancelarii, Klient uzyskuje wsparcie nie tylko jednego adwokata czy radcy prawnego, ale całego zespołu Kancelarii adwokacko – radcowskiej w Poznaniu. Dajemy więc Klientom zapewnienie, że ich sprawa znajdzie się w rękach całej grupy profesjonalistów, którzy podejdą do niej jako prawnicy, nie zapominając przy tym również o empatii oraz ludzkim spojrzeniu na jej charakter.
Ponadto, powierzając naszym adwokatom i radcom prawnym z Poznania prowadzenie sprawy dotyczącej odwołania darowizny oferujemy naszym Klientom:
- Opiekę prawną adwokata, radcy prawnego na każdym etapie sprawy,
- Nieograniczony kontakt mailowy,
- Kontakt osobisty i telefoniczny w trakcie trwania sprawy,
- Pomoc przy zgromadzeniu wszystkich niezbędnych dokumentów w sprawie,
- Sporządzenie wszystkich niezbędnych pism procesowych przez adwokata lub radcę prawnego,
- Osobisty udział w posiedzeniach sadowych na rozprawie,
- Kulturę i empatię.
Odwołanie darowizny – kilka cennych wskazówek
Darowizna jest umową, której istotą jest zobowiązanie się darczyńcy do nieodpłatnego przeniesienia dokładnie określonej własności będącej składnikiem jego majątku na rzecz obdarowanego.
Skuteczne odwołanie darowizny wymaga natomiast przekazania przez darczyńcę woli jej odwołania.
W jaki sposób przekazać wolę odwołania darowizny? Forma odwołania darowizny.
Oświadczenie woli odwołania darowizny darczyńca powinien złożyć na piśmie. Sporządzone na piśmie oświadczenie można przekazać osobiście obdarowanemu, który podpisem potwierdzi jego odbiór lub wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru.
Należy pamiętać, że samo nadanie na poczcie przesyłki zawierającej oświadczenie nie oznacza, że oświadczenie to jest skutecznie wobec obdarowanego. Odwołanie darowizny w formie pisemnego oświadczenia zostanie uznane za skuteczne w chwili, gdy obdarowany faktycznie zapozna się z jego treścią.
Nierzadko bywa tak, że Klienci, którzy zgłaszają się o pomoc prawną wskazują, że odwołali darowiznę, jednakże zrobili to ustnie i czują się bezradni, gdyż obdarowany nie ma najmniejszego zamiaru zwrócić przedmiotu darowizny, wskazując, że ustne oświadczenie nie było ważne, gdyż nie spełnia wymogów prawnych lub też zaprzeczają, aby doszło do jakiegokolwiek odwołania darowizny.
Co prawda, złożenie oświadczenia o odwołaniu darowizny niekoniecznie musi być złożone na piśmie, przez co oświadczenie dokonane w jakiejkolwiek formie, nawet ustnej będzie ważne. Jednakże w przypadku złożenia oświadczenia w formie ustnej, udowodnienie dokonania czynności będzie znacznie utrudnione.
Dlatego też wskazane jest, dla celów dowodowych, aby oświadczenie o odwołaniu darowizny zostało złożone na piśmie.
Oświadczenie o odwołaniu darowizny w formie pisemnej – co powinno zawierać?
Minimum, które każdy z darczyńców odwołujący darowiznę musi zawrzeć w swoim oświadczeniu jest:
- dokładne określenie woli, którą w tym przypadku jest dokonanie odwołania darowizny,
- dokładne określenie, co stanowiło przedmiot darowizny, czy była to ruchomość, nieruchomość, wartość pieniężna czy określone prawo,
- wskazanie powodu odwołania darowizny – z reguły pozwala to na szybsze procedowanie przed sądem, jeżeli do wytoczenia powództwa oczywiście dojdzie,
- wskazanie daty dokonania darowizny oraz sporządzenia oświadczenia.
Kiedy można odwołać darowiznę?
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, darczyńca może odwołać darowiznę w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Jednakże ustawodawca rozgraniczył przypadki, w których można dokonać odwołania darowizny, dzieląc darowiznę na dwa rodzaje – na niewykonaną oraz tę już wykonaną.
W pierwszej kolejności warto wskazać czym jest darowizna niewykonana, a czym darowizna wykonana.
I tak, za darowiznę niewykonaną uznaje się darowiznę, której skutki mogą być odroczone w czasie. Oznacza to, że samo zawarcie umowy darowizny nie jest równoznaczne z tym, że przedmiot darowizny został już przekazany obdarowanemu, a on stał się jego faktycznym właścicielem. Owszem darczyńca umową darowizny przenosi prawo na obdarowanego, ale dopiero wydanie przedmiotu darowizny jest równoznaczne z wykonaniem darowizny.
Darowizną wykonaną jest natomiast umowa, która przeniosła uprawnienia na obdarowanego, a także została już wykonana – darczyńca wydał już przedmiot darowizny.
Przesłanki zezwalające na odwołanie przez darczyńcę darowizny jeszcze niewykonanej zostały wskazane w art. 896 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem, darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze nie wykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
W tym przypadku, nie ma znaczenia, co tak naprawdę stanowiło powód niekorzystnej zmiany. Oznacza, to że darczyńcy, niezależnie od powodu niekorzystnej zmiany sytuacji finansowej przysługiwać będzie uprawnienie do odwołania darowizny. Należy jednak pamiętać, że darczyńca straci takowe uprawnienie w przypadku, gdy do pogorszenia sytuacji finansowej dojdzie na skutek jego umyślnego działania lub też rażącego niedbalstwa.
Odwołać darowiznę wykonaną można natomiast w przypadku, gdy po jej wykonaniu darczyńca popadnie w niedostatek. W tym przypadku, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Taka możliwość została uwzględniona w art. 897 k.c.
Należy przy tym jednak pamiętać o uprawnieniu obdarowanego, który może zwolnić się od obowiązku dostarczenia środków lub wypełnienia ciążących na darczyńcy obowiązków alimentacyjnych zwracając darczyńcy wartość wzbogacenia.
Ponadto, darowiznę można odwołać w przypadku, gdy obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy. Dodatkowo, możliwość ta nie jest zależna od faktu czy darowizna została już wykonana czy jeszcze nie. Co do zasady poczynienie darowizny wiąże się z oczekiwaniem przez darczyńcę wdzięczności ze strony obdarowanego. Jednak z upływem czasu ludzie się zmieniają, uczucia wygasają, co często powoduje, że pogorszeniu ulegają stosunki międzyludzkie. Tak samo bywa z wdzięcznością – krótko po dokonaniu darowizny wdzięczność jest wielka, jednak z upływem czasu coraz bardziej zanika, z czasem przeradzając się nawet w rażącą niewdzięczność. W takim przypadku po stronie darczyńcy pojawia się uprawnienie do odwołania darowizny.
Co prawda użyte w kodeksie pojęcie rażącej niewdzięczności nie jest ustawowo zdefiniowane. Jednakże za takie zachowania uznaje się zachowania umyślne, świadomie skierowane w stosunku do darczyńcy. Za takie zachowanie nie uznaje się natomiast zachowań dokonanych przypadkowo, jednorazowo, w momencie rozdrażnienia czy uniesienia. Za zachowania, które mogą stanowić przesłankę do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego orzecznictwo uznaje natomiast:
- dopuszczenie się przestępstwa przeciwko zdrowiu, życiu, mieniu, nietykalności czy czci darczyńcy,
- dopuszczenie się rażącego niedopełniania obowiązków rodzinnych,
- akty agresji skierowane wobec darczyńcy,
- akty poniżenia godności darczyńcy,
- opuszczenie darczyńcy w chwili, której wymaga pomocy, w tym w czasie choroby.
Jak więc wynika z powyższego, aby dokonać skutecznego odwołania darowizny ze względu na rażącą niewdzięczność, nie wystarczy udowodnienie konflikt życiowego czy rodzinnego.
Kiedy nie można odwołać darowizny?
Uprawnienie darczyńcy do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności wygasa w przypadku, gdy darczyńca przebaczył obdarowanemu. Co więcej, przebaczenie jest skuteczne w sytuacji, gdy w chwili aktu przebaczenia darczyńca nie miał zdolności do czynności prawnych. Jednakże ustawodawca uzależnił skuteczność oświadczenia od tego, czy pomimo braku zdolności do czynności prawnych, nastąpiło ono z dostatecznym rozeznaniem.
Oznacza to, że aby doszło do skutecznego przebaczenia, darczyńca musi być w pełni świadomy negatywnego zachowania obdarowanego, a ponadto darczyńca musi dokonać przebaczenia z dostatecznym rozeznaniem.
Kto jest uprawniony do odwołania darowizny?
Do odwołania darowizny uprawnieni są:
- darczyńca,
- spadkobiercy darczyńcy w przypadkach wskazanych w ustawie.
W jakich przypadkach spadkobiercy darczyńcy są uprawnieni do odwołania darowizny?
Spadkobiercy zmarłego darczyńcy z powodu niewdzięczności obdarowanego uzyskują prawo do odwołania darowizny w dwóch przypadkach, tj.:
- w przypadku, gdy darczyńcy w chwili śmierci przysługiwało prawo do odwołania darowizny,
- w przypadku, gdy to obdarowany w sposób umyślny doprowadził do pozbawienia darczyńcy życia lub wywołał u niego rozstrój zdrowia, w następstwie którego darczyńca zmarł.
Termin na odwołanie darowizny
Ustawodawca w art. 899 § 3 k.c. przewidział roczny termin na odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego. Jest to termin zawity, po upływie którego uprawnienie darczyńcy do odwołania darowizny, ze względu na rażącą niewdzięczność obdarowanego wygasa. Początkiem biegu terminu jest natomiast dzień, w którym darczyńca dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.
Na jakim obszarze działamy? Adwokat, radca prawny – pomoc w sprawie odwołania darowizny Poznań
Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy Kancelaria Prawna oferuje udzielanie pomocy prawnej, a także reprezentacji sądowej na terenie Poznania, a także poza okręgiem należącym do apelacji poznańskich sądów.
Odwołanie darowizny Jarocin – adwokat w Jarocinie
Od kilku lat nasza Kancelaria prowadzi także filię w Jarocinie. Tym samym naszym Klientom oferujemy również prowadzenie spraw dotyczących odwołania darowizny przed sądami leżącymi w okręgu Sądu Okręgowego w Kaliszu. Oznacza to, że świadczymy pomoc prawną również dla mieszkańców między innymi Jarocina, Ostrowa, Pleszewa, Gostynia czy Kalisza. Więcej pod linkiem
Odwołanie darowizny Września – adwokat w Wrześni
Od kilku lat nasza Kancelaria prowadzi także filię w Wrześni przy ul. Sienkiewicza. Tym samym naszym Klientom oferujemy również prowadzenie spraw dotyczących odwołania darowizny dla mieszkańców między innymi Wrześni, Nekli, Strzałkowa, Słupcy, Pyzdr. Więcej pod linkiem
Z wyrazami Szacunku
Radca prawny Bartosz Kowalak i Radca Prawny Joanna Jędrzejewska
Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy Kancelaria Prawna w Poznaniu