W chwili obecnej większość roszczeń z tytułu odszkodowania za skutki wypadków drogowych w zakresie roszczeń związanych z naprawą pojazdów, wynajmem pojazdu zastępczego przejmują w wyniku cesji warsztaty samochodowe, kancelarie odszkodowawcze, czy firmy skupujące roszczenia odszkodowawcze.
Sporym utrudnieniem dla prowadzonego przez te podmioty biznesu będzie zeszłoroczne orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Cała sprawa miała swoje źródło w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy Szczecinie – Wydział VIII Gospodarczy Sygnatura akt VIII Gz 81/16).
Zgodnie z orzeczeniem wydanym w toku tej sprawy uprawnienie osób poszkodowanych do pozywania zagranicznych zakładów ubezpieczeń przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania osoby poszkodowanej nie przechodzi na podmiot, który takie roszczenie kupił.
Więcej w rozważaniach Sądu:
W toku rozpoznawania sprawy w postępowaniu zażaleniowym tutejszy Sąd zawiesił postępowanie i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z zagadnieniem prawnym: czy odesłanie w art. 13 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, do art. 11 ust. 1 lit. b) tego Rozporządzenia, należy interpretować w ten sposób, że osoba fizyczna, będąca przedsiębiorcą między innymi w zakresie dochodzenia odszkodowań od ubezpieczycieli, powołująca się na umowne nabycie wierzytelności od bezpośrednio poszkodowanego, może wytoczyć powództwo o tą wierzytelność przeciwko ubezpieczycielowi odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku drogowego, mającemu siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo członkowskie miejsca zamieszkania poszkodowanego, przed sąd państwa członkowskiego miejsca zamieszkania poszkodowanego.
Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2018 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, co następuje: Artykuł 13 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 roku w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych w związku z art. 11 ust. 1 lit. b) owego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że nie może na niego powołać się osoba fizyczna, której działalność zawodowa polega między innymi na dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych od ubezpieczycieli, przywołująca umowne miejsca zamieszkania poszkodowanego.
Z istoty instytucji pytania prejudycjalnego wynika, że udzielone w orzeczeniu wstępnym w postaci wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego wykładni prawa unijnego wiąże w danej sprawie. Na powyższe wskazują: treść art. 256 ust. 3 i art. 267 TFUE, a nadto Zalecenia dla sądów krajowych, dotyczące składania wniosków o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym (Dz. Urz. UE C 338/1 z 6.11.2012). Nie ma też wątpliwości, że przytoczone wyżej rozstrzygnięcie w zakresie odesłania prejudycjalnego miało kluczowe znaczenie dla wyniku niniejszego postępowania zażaleniowego, bowiem od treści wykładni przepisu art. 13 ust. 2 w zw. z art. 11 ust. 1 lit. b) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz. Urz. UE. L 2012, Nr 351) zależało rozstrzygnięcie kwestii jurysdykcji sądu polskiego w rozpoznaniu sprawy co do istoty wyrażonej pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie.
Wykładnia wynikająca z powołanego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest odmienna od zaprezentowanej w zaskarżonym postanowieniu. Polega przede wszystkim na tym, że wskazana wyżej regulacja umożliwiająca poszkodowanemu w odniesieniu do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwać ubezpieczyciela przed sąd miejsca zamieszkania poszkodowanego, nie dotyczy podmiotu, który nabył od poszkodowanego wierzytelność w zakresie dochodzonego odszkodowania, a przy tym jest podmiotem zajmującym się zawodowo sprawami dotyczącymi odszkodowań od ubezpieczycieli.
Powyższe skutkuje uznaniem trafności zarzutu strony pozwanej w niniejszej sprawie o braku jurysdykcji sądu polskiego do jej rozpoznania. Zgodnie z art. 5 ust. 1 Rozporządzenia nr 1215/2012 osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego tylko zgodnie z przepisami ustanowionymi w sekcjach 2-7 Rozporządzenia. Z kolei zgodnie z art. 1099 § 1 k.p.c. w razie stwierdzenia braku jurysdykcji sąd odrzuca pozew (zdanie drugie), gdy nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 1104 § 2 k.p.c. lub art. 1105 § 6 k.p.c. W niniejszej sprawie wskazane wyłączenia nie mają zastosowania.
No cóż biznes dla warsztatów samochodowych, czy skupów wierzytelności w tej sytuacji trochę się komplikuje, choć cesja nie jest jedynym środkiem dla dochodzenia roszczeń od zagranicznego ubezpieczyciela.
