Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych definiuje pojecie wypadku przy pracy, wskazując, że jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą .
Z powyższego jednoznacznie wynika, iż aby móc mówić o zdarzeniu jako wypadku przy pracy, jego konsekwencją musi być powstanie urazu u pracownika bądź śmierć pracownika
Czy jest jednak owa nagłość?
W pierwszej kolejności wskazać należy, iż określenie no nie zostało wyjaśnione przez Ustawodawcę.
Nie ulega wątpliwości, że nagłość odnosi się do czasu trwania zdarzenia. Występuje ona zatem gdy poszkodowany nie mógł ani oczekiwać, ani spodziewać się powstania zdarzenia
w wyniku, którego do wypadku doszło.
Co więcej sytuacja ta musi mieć charakter nadzwyczajny, wyjątkowy i nie występujący na co dzień w toku pracy. Zatem musi być to takie zdarzenie, które zaskoczy pracownika swoim wystąpieniem.
Co bardzo istotne nagłość zdarzenia powodującego wypadek przy pracy ma dotyczyć wystąpienia zdarzenia i jego przebiegu, a już nie skutków tego zdarzenia w postaci powstania uszczerbku na zdrowiu u osoby poszkodowanej, czy jej śmierci
Warto tutaj zaznaczyć, że nagłość zdarzenia odróżnia wypadek przy pracy od innej kategorii konsekwencji pracy odciskających się na zdrowiu pracownika jakimi są choroby zawodowe. I tak w przypadku choroby zawodowej, jakiś czynnik działa na organizm pracownika przez dłuższy czas i w następstwie tego staje się on chory (np. pylica u górnika ).
Z kolei w przypadku wypadku przy pracy zdarzenie to jest nieprzewidywalne i praca w danym zawodzie nie musi wiązać się z powstaniem konkretnego urazu.
Żeby nie być gołosłownym warto wskazać na orzecznictwo sądów powszechnych w tym zakresie:
- Wręczenie pracownikowi wypowiedzenia może stanowić dla niego zaskoczenie, nie uzasadnia to jednakże, by przypisywać mu cechę nagłości(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2012 r., sygn. akt II PK 182/11);
- Zasłabnięcie ubezpieczonego rolnika, wskutek czego doszło do wciągnięcia jego ręki w pas klinowy kombajnu zbożowego podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej, jest nagłym zdarzeniem wywołanym przyczyną zewnętrzną(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., sygn. akt I UK 205/07);
- Pogorszenie stanu zdrowia bez związku z wykonywanymi zadaniami i będące skutkiem rozwoju samoistnego schorzenia nie będzie uznane za wypadek przy pracy, choćby wystąpiło nagle.(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt III APa 8/14);
- W konsekwencji nagłego zdarzenia zaistniałego w trakcie świadczenia pracy może dojść do pogorszenia stanu zdrowia pracownika już dotkniętego schorzeniem samoistnym i w takiej sytuacji również zaistnieje wypadek przy pracy, oczywiście o ile to zdarzenie istotnie i niewątpliwie wpłynie na zwiększenie już istniejącego uszczerbku na zdrowiu(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt III APa 8/14);