Nie ulega wątpliwości, iż kości palców – paliczki, czy inne kości składające się na dłoń są bardzo podatne na załamania. Pewnie nawet większość z Czytelników jeżeli miała w życiu złamaną jakąś kość, to najprawdopodobniej tę konstruująca dłoń i palce.
Połamane palce, czy szerzej połamane kości dłoni to częsta konsekwencja wypadków komunikacyjnych, czy innych zdarzeń, za skutki, których ponosi odpowiedzialność osoba trzecia lub jej ubezpieczyciel. Jak chociażby upadki na niebezpiecznych schodach (za krótki, nierówne stopnie, brak poręczy), na oblodzonym, nieodśnieżonym chodniku, czy przytrzaśnięcia dłoni, palców drzwiami.
Repertuar zdarzeń w wyniku, których dochodzi do złamania tych kości jest więc praktycznie nieograniczony.
Co prawda może się wydawać, iż w porównaniu z innymi konsekwencjami wypadków uszczerbek na zdrowiu w postaci złamanych kości dłoni jest relatywnie niewielki, to jednak i tak konsekwencje tego urazu są dla osoby poszkodowanej w sposób oczywisty dotkliwe. Ból, konieczność rehabilitacji, czy ograniczenie w codziennym funkcjonowaniu nie są fantazja poszkodowanego.
Niewątpliwie zatem jeżeli do zdarzenia doszło z winy osoby trzeciej, to poszkodowanemu w wyniku zdarzenia, które doprowadziło do złamania kości paliczków lub innych kości dłoni należy się zadośćuczynienie i odszkodowanie za koszty leczenia.
Co bierze się pod uwagę przy ustalaniu wysokości odszkodowanie za złamany palec, za złamaną kość dłoni?
Po pierwsze wskazać należy, iż prawo nie przewiduje w przypadku określania wysokości należnego zadośćuczynienia żadnych sztywnych kryteriów, przeliczników, czy temu podobnych.
Sąd wydający wyrok w sprawie o zadośćuczynienie, a wcześniej ubezpieczyciel bierze pod uwagę całość okoliczności dotyczących osoby poszkodowanego, konsekwencji zdrowotnych doznanego urazu ich wpływu na życie codzienne i zawodowe ofiary wypadku.
Niewątpliwie jednak najistotniejszym kryterium przy ocenie wysokości należnego zadośćuczynienia jest kryterium zdrowia, a raczej zakresu w jakim osoba poszkodowana doznała uszczerbku na zdrowiu.
Uszczerbek na zdrowiu, który może mieć charakter trwały lub długotrwały, choć w przypadku złamań raczej mowa o trwałym, ocenia lekarz orzecznik, a w toku sprawy sądowej biegły lekarz sądowy z dziedziny ortopedii.
Oceny tej w przypadku roszczeń zgłaszanych z ubezpieczenia OC – odpowiedzialności cywilnej dokonuje się w oparciu o uchwalona dla potrzeb ZUSU tabelę uszczerbków na zdrowiu, gdzie Ustawodawca dla danego rodzaju uszczerbku przyporządkował widełki w jakich lekarz ortopeda powinien ocenić dany uszczerbek na zdrowiu.
Punktacja ta w przypadku placów i kości śródręcza wygląda tak:
Złamania i zwichnięcia kciuka (pierwszej kości śródręcza i paliczków kciuka) – w zależności od ustawienia, zniekształcenia i stopnia zaburzeń funkcji kciuka: a) z przemieszczeniem prawy 5–10 lewy 3–8
b) z dużym przemieszczeniem i zniekształceniem prawy 10–20 lewy 8–15
Utraty w obrębie kciuka:
a) utrata opuszki prawy 5 lewy 3
b) utrata paliczka paznokciowego prawy 10 lewy 8
c) utrata paliczka paznokciowego z częścią paliczka podstawowego (do 2/3 długości paliczka) prawy 15 lewy 10
d) utrata paliczka paznokciowego i paliczka podstawowego poniżej 2/3 długości lub utrata obu paliczków bez kości śródręcza
prawy 20 lewy 15
e) utrata obu paliczków z kością śródręcza prawy 30 lewy 25
Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie kciuka (blizny, uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) – powodujące: a) ograniczenie funkcji prawy 3–10 lewy 1–8
b) znaczne ograniczenie funkcji prawy 10–20 lewy 8–15
c) upośledzenie funkcji graniczące z następstwami utraty kciuka
prawy 20–30 lewy 15–25
Palec wskazujący.
Utraty w obrębie palca wskazującego: a) utrata opuszki prawy 5 lewy 3
b) utrata paliczka paznokciowego prawy 7 lewy 5
c) utrata paliczka paznokciowego z 1/3 dalszą paliczka środkowego prawy 8 lewy 5
d) utrata paliczka paznokciowego i środkowego powyżej 1/3 prawy 12 lewy 10
e) utrata trzech paliczków prawy 17 lewy 15
f) utrata palca wskazującego z kością śródręcza prawy 23 lewy 20
Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palca wskazującego oraz II kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien,
zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) – powodujące:
a) ograniczenie funkcji – w zależności od stopnia prawy 3–8 lewy 1–5
b) znaczne ograniczenie funkcji – w zależności od stopnia prawy 8–12 lewy 5–10
c) bezużyteczność palca graniczącą z utratą wskaziciela prawy 17 lewy 15
Palec trzeci, c zwarty i piąty
Utrata całego paliczka lub części paliczka: a) palca trzeciego i czwartego – za każdy paliczek prawy 3 lewy 2
b) palca piątego – za każdy paliczek prawy 1 lewy 1
Utrata palców III, IV lub V z kością śródręcza prawy 12 lewy 8
Wszelkie inne uszkodzenia w obrębie palców III, IV, V i odpowiednich kości śródręcza (blizny, uszkodzenia ścięgien,
zniekształcenia, przykurcze stawów, zesztywnienia, zmiany troficzne, czuciowe itp.) – powodujące: a) ograniczenie funkcji palca – w zależności od stopnia prawy 2 lewy 1 b) znaczne ograniczenie funkcji palca – w zależności od stopnia prawy 4 lewy 3
c) bezużyteczność palca granicząca z utratą prawy 7 lewy 5
Jak więc widać uszczerbek na zdrowiu może wynosić od 1 do dwudziestu kilku procent.
Jak to się przekłada na zadośćuczynienie?
Moim zdaniem i według doświadczenia Naszej Kancelarii od wielu lat prowadzącej sprawy związane z odszkodowaniami i zadośćuczynieniem zadośćuczynienie w przypadku złamania kości palców lub śródręcza może wynieść od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych w zależności od danego stanu faktycznego.
Żeby nie by gołosłownym najlepiej odwołać się do kilku wyroków jakie w tego typu sprawach zapadały przed sądami.
I tak w wyroku: XVIII C 30/15 – Sąd Okręgowy w Poznaniu w dniu 2017-03-21 zasądził na rzecz pokrzywdzonego 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia, przy czym w toku sprawy zakład ubezpieczeń wypłacił już 130.000 zł zadośćuczynienia, przy następującym stanie faktycznym:
“podejrzany naruszając w dniu 09.05.2011r. zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym doprowadził do kolizji z motocyklem przezeń prowadzonym, w następstwie której to motocykl uległ uszkodzeniu zaś okierujący tym pojazdem doznał uszkodzeń ciała w postaci oderwania kciuka lewego oraz złamania II i III kości śródręcza lewego, w wyniku czego niezbędny był zabieg operacyjny awulsyjnej amputacji tego kciuka oraz dalsze zabiegi etapowej plastyki skóry. Powód wskazał, że w następstwie wypadku doznał obrażeń, które uniemożliwiały mu przez okres czterech miesięcy (według stanu na dzień założenia pozwu) wykonywanie pracy zarobkowej w ramach umowy zlecenia w pełnym wymiarze. Nadto wskazał, że kalectwo uniemożliwia mu obecnie wykonywanie szeregu czynności niezbędnych w świadczonej przez niego pracy, co z kolei znacząco wpływa na jego wydajność, a tym samym wysokość jego wynagrodzenia. Wyjaśnił przy tym, że amputacja kciuka spowodowała ogromne trudności z wykorzystaniem przezeń lewej ręki, bowiem nawet najprostsze czynności wymagają znacznego wysiłku bądź pomocy osób trzecich. Przy tym podniósł, że brak kciuka uniemożliwia mu także jazdę motocyklem, a jazda samochodem jest także znacząco utrudniona.
Wg wskazań opinii biegłych: ortopedy – traumatologa dr P. J. (1) i neurologa dr A. G. (1) powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu wynoszącego (mając na uwadze stan sprzed rekonstrukcji) 22% (w tym: 20% za amputację lewego kciuka, 5% za zaburzenia czucia w obrębie zrekonstruowanego kciuka oraz 2 % za złamania kości II i III śródręcza). W ocenie neurologa powód w wyniku wypadku nie doznał osobnego neurologicznego uszczerbku na zdrowiu. Występujące u powoda zaburzenia neurologiczne związane z uszkodzeniem nerwów obwodowych są bowiem oceniane łącznie z zaburzeniami kostnymi. Amputacja kciuka lewego jest urazem trwałym i żadne rekonstrukcje nie przywrócą fizjologii mechanizmu motorycznego jego działania. Leczenie rehabilitacyjne u powoda zostało już zakończone.”
W innym wyroku XVIII C 1505/15 – Sąd Okręgowy w Poznaniu z 2017-09-19 Sąd uznał za zasadne łączne zadośćuczynienie dla pokrzywdzonego w kwocie 45.000 zł, a stan faktyczny wyglądał tak:
“W wyniku wypadku komunikacyjnego z dnia 21 sierpnia 2010 r. powód doznał złamania otwartego palca V ręki prawej dominującej oraz złamania kompresyjnego trzonów kręgów piersiowych. Obrażenia te skutkują trwałym ograniczeniem ruchów i funkcji palca V ręki prawej oraz przetrwałym zespołem bólowym kręgosłupa piersiowego z towarzyszącym ograniczeniem ruchomości. Obecnie w badaniu ortopedycznym stwierdza się zespół bólowy kręgosłupa piersiowego z towarzyszącym ograniczeniem ruchów oraz usztywnienie palca V ręki prawej dominującej w stawie międzypaliczkowym bliższym. Powód ma miernie ograniczone tworzenie pięści prawej i częściowo upośledzoną zdolność chwytną ręki prawej. Jest praworęczny. Zmiany te stanowią skutek wypadku z dnia 21 sierpnia 2010 r. i są trwałym uszczerbkiem na zdrowiu wynoszącym łącznie 11% (7% w zw. związku z kręgosłupem i 4% w związku z uszkodzeniem palca).
Leczenie złamania otwartego palca V ręki prawej było powikłane brakiem zrostu w obrębie paliczka podstawowego i wymagało finalnie usztywnia. Pozostawiło trwałe i nieodwracalne następstwa i nie należy spodziewać się poprawy funkcji tego palca
Kwota zadośćuczynienia ma powodowi zrekompensować doznaną krzywdę. Z zasad doświadczenia życiowego niewątpliwym jest jednak, że wraz z upływem czasu, konsekwencje wypadku stają się o wiele mniej odczuwalne dla powoda niż bezpośrednio po wypadku, czy też po upływie nawet kilku lat. W chwili złożenia pozwu od zdarzenia upłynęło 5 lat. Powód powrócił do normalnego funkcjonowania, nadal prowadzi swoją firmę, w której pracuje. Powrócił do jazdy na motorze, uprawiania sportów. Złamanie kręgów piersiowych nie spowodowało usztywnień w zakresie kręgosłupa, czy pourazowych bloków kostnych, które miałyby wpływ na ograniczenie ruchomości. Ograniczenie ruchomości, które obecnie występuje u powoda wynika z przetrwałego zespołu bólowego, a nie z mechanicznych ograniczeń w kręgosłupie. Sztywność palca utrudnia zdolność chwytną ręki, też takie czynności jak np. pisanie, witanie się itp., jednak nie wyklucza ręki z normalnego funkcjonowania.”
Jak więc widać nawet wydawałoby się niezbyt istotne złamanie w obrębie kości śródręcza może wiązać się z godnym zadośćuczynieniem dla osoby poszkodowanej.
