KODEKS RODZINNY UKRAINY – wersja polska art. 60 do 74 Majątek wspólny małżonków według prawa ukraińskiego

Nie ulega wątpliwości, iż masowa emigracja obywateli Ukrainy do Polski wiąże się także z nowymi problemami prawnymi w stosowaniu prawa. Przede wszystkim z koniecznością stosowania przez polskie sądy i na terytorium Polski  przepisów Republiki Ukrainy  do stosunków rodzinnych obywateli Ukrainy.

Dlatego też chcielibyśmy przybliżyć regulacje ukraińskiego prawa rodzinnego, gdyż przepisy te w wersji polskiej w zasadzie nie są w żaden sposób dostępne w Polsce.

Nadmienić przy tym trzeba, iż tłumaczenie to ma charakter autorski ( wykonane przy współpracy prawników, adwokatów ukraińskich jak i polskich), co po pierwsze oznacza, iż nie stanowi ono samo w sobie wiążącej normy prawnej- ta jest tekst w języku ukraińskim, a po drugie stanowi przedmiot prawa autorskich Kancelarii Adwokacko Radcowskiej Kacprzak Kowalak w Poznaniu.  Tak więc drogi czytelniku jeżeli chcesz wykorzystać niniejsze tłumaczenie, je powielić musiałbyś uzyskać naszą zgodę.

W niniejszym wpisie prezentujemy jedynie część regulacji ukraińskiego Kodeksu rodzinnego, dalsze tłumaczenia znajda się także na stronach niniejszego bloga.

KODEKS RODZINNY UKRAINY

(Najwyższa Rada Ukrainy (NRU), 2002, nr 21-22, s. 135,

na dzień 02.02.2018 r.)

Dział 8

PRAWO DO WSPÓLNEGO MAJĄTKU MAŁŻONKÓW

Artykuł 60. Podstawy nabycia prawa do wspólnego majątku małżonków

1. Majątek nabyty przez małżonków w czasie małżeństwa, należy do żony i męża na podstawie (prawa) ustawowej wspólności majątkowej, niezależnie od tego, że jeden z nich przez uzasadnione przyczyny (studia, prowadzenie gospodarstwa domowego, opieka nad dziećmi, choroba itp.) nie (miał) osiągał samodzielnego zarobku (dochodów).
2. Uważa się, że każda rzecz nabyta w czasie małżeństwa, z wyjątkiem rzeczy indywidualnego użytku, jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków.

Artykuł 61. Do majątku wspólnego należą:

1. Przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków może być każda nieruchomość, za wyjątkiem wykluczonych z obrotu cywilnego.
2. Przedmiotem prawa współności majątkowej jest wynagrodzenie, emerytura, stypendium inne dochody jednego z małżonków.
3. Jeśli jeden z małżonków zawiera umowę w interesie rodziny, pieniądze, inny majątek, w tym wynagrodzenie, wygrane, które zostały uzyskane na podstawie takiej umowy, są przedmiotem prawa do wspólnego majątku małżonków.
4. Rzeczy potrzebne do profesjonalnych zajęć (instrumenty muzyczne, sprzęt biurowy, sprzęt medyczny i tym podobne), nabyte w czasie małżeństwa dla jednego z małżonków, są przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków.

Artykuł 62. Powstanie prawa wspólności majątkowej małżonków na mieniu, które należy do żony, męża

1. Jeśli majątek żony, męża w czasie trwania małżeństwa znacznie wzrósł w swojej wartości w wyniku wspólnej pracy lub kosztów pieniężnych lub kosztów drugiego z małżonków, to w przypadku sporu taki majątek może być uznany przez sąd za obiekt prawa wspólności majątkowej małżonków.
2. Jeżeli jeden z małżonków swą pracą i (lub) środkami brał udział w utrzymaniu (wzroście) majątku, należącego do drugiego z małżonków, w zarządzaniu tym majątkiem lub opiekś nad nim, to dochód (ppożytek, dywidendy) otrzymany od majątku, w przypadku sporu, przez sąd może być uznany za przedmiot prawa wspólności majątkowej małżonków.

Artykuł 63. Realizacja przez małżonków prawa wspólności majątkowej

1. Żona i mąż mają równe prawa do posiadania, korzystania i rozporządzania majątkiem, który należy im według wspólności majątkowej, jeśli inaczej nie ustalono w porozumieniu między nimi.

Artykuł 64. Prawo małżonków do zawarcia umów między sobą

1. Żona i mąż mają prawo do zawierania między sobą umów, które nie są zakazane ustawodawstwem, zarówno w odniesieniu do majątku będącego ich osobistą własnością oraz w odniesieniu do majątku, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków.
2. Umowa o przeniesienia własności jednego z małżonków na rzecz drugiego z małżonków swojego udziału zgodnie z prawem wspólności majątkowej małżonków może być zawarta bez wydzielenia udziału.

Artykuł 65. Prawo małżonków do rozporządzania majątkiem, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków

1. Żona, mąż rozporządza majątkiem, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków, w drodze wzajemnego porozumienia.
2. Przy zawieraniu umów z jednym z małżonków uważa się, że działa on za zgodą drugiego z małżonków. Żona, mąż ma prawo do odwołania się do sądu o uznanie umowy za nieważną, jeśli została zawarta  bez  zgody drugiego małżonka, chyba że  umowa ta dotyczy drobnych bieżących spraw życia codziennego.
3. W celu zawarcia przez jednego z małżonków umów, które wymagają notarialnego potwierdzenia i (lub) państwowej rejestracji, a także umów dotyczących stosunkowo cennego mienia, zgoda drugiego z małżonków musi być złożona w formie pisemnej.

Zgodę na zawarcie umowy, która wymaga notarialnego potwierdzenia i (lub) państwowej rejestracji, musi być notarialnie potwierdzona.

4. Umowa zawarta przez jednego z małżonków w imieniu rodziny, stwarza obowiązki (zobowiązania) dla drugiego małżonka, jeżeli majątek otrzymany na podstawie umowy użyty został w interesie rodziny.

Artykuł 66. Prawo małżonków na określanie sposobu korzystania z majątku

1. Małżeństwo ma prawo uzgodnić między sobą zasady korzystania z majątku, który należy do małżonków na prawie wspólności majątkowej.
2. Umowa o dotycząca zasad korzystania z domu, mieszkania, innego budynku lub budowli, nieruchomości rolnej, jeśli jest ona notarialnie poświadczona, obowiązuje ona następcę prawnego żony i męża.

Artykuł 67. Prawo do rozporządzania udziałem w majątku, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków

1. Żona i mąż, mają prawo zawrzeć z innym podmiotem umowę kupna-sprzedaży, wymiany, darowizny, dożywocia, ustanowienia zabezpieczeniana swoim udziale na prawie wspólności majątkowej małżonków dopiero po jego określeniu i wyróżnieniu w naturze lub ustaleniu sposobu korzystania z majątku.
2. Żona i mąż mają prawo sporządzić testament na swojej części prawa wspólności majątkowej małżonków do jej określenia i wyróżnienia w naturze.

Artykuł 68. Realizacja prawa wspólności majątkowej po rozwodzie

1. Rozwiązanie małżeństwa nie powoduje ustania prawa wspólności majątkowej na majątku nabytym w trakcie małżeństwa.
2. Zbycie majątku, który jest przedmiotem prawa współwłasności po rozwiązaniu małżeństwa odbywa się wyłącznie za obopólną zgodą, na zasadach określonych w kodeksie Cywilnym Ukrainy.

Artykuł 69. Prawo małżonków do podziału majątku, który należy do ich majątku wspólnego

1. Żona i mąż mają prawo do podziału majątku wchodzącego w skład majątku wspólnego niezależnie od rozwiązania małżeństwa.
2. Żona i mąż mają prawo podzielić majątek w drodze wzajemnego porozumienia.

Umowa w sprawie podziału domu, mieszkania i innych nieruchomości, a także o wydzielenie majątku żonie, mężowi ze składu całego majątku małżonków musi być poświadczona notarialnie.

Artykuł 70. Rozmiar udziałów majątku żony i męża przy podziale majątku, który należy do majątku wspólnego małżonków

1. W przypadku podziału majątku będącego przedmiotem majątku wspólnego małżonków, udziały majątku małżonka i męża są równe, chyba że umowa między nimi lub umowa małżeńska stanowią inaczej.
2. Rozstrzygając spór dotyczący podziału majątku, sąd może odstąpić od zasady równości udziałów małżonków w majątku wspólnymi, w razie wystąpienia okoliczności, które mają istotne znaczenie, w szczególności, jeżeli jedno z nich nie dbało o materialne zaopatrzenie rodziny, unika udziału w utrzymaniu dziecka (dzieci), ukrywał, zniszczył lub uszkodził wspólną własność, wydał ją kosztem interesów rodziny.
3. Na mocy wyroku sądu udział w majątku żony, męża może być zwiększony, jeśli mieszkają z nią/nim dzieci, a także niepełnosprawny pełnoletni syn, córka, pod warunkiem, że wysokość alimentów, które otrzymują są niewystarczające do zapewnienia ich fizycznego, duchowego rozwoju i leczenia.

Artykuł 71. Sposoby i zasady podziału majątku, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków

1. Majątek, który jest przedmiotem prawa wspólności majątkowej małżonków, dzieli się między nimi w naturze.

Jeśli żona i mąż nie porozumieli się w sprawie porządku podziału majątku, spór może być rozstrzygnięty przez sąd. Przy czym sąd bierze pod uwagę interesy żony, męża, dzieci i inne okoliczności, które mają istotne znaczenie.

2. Rzeczy niepodzielne są przyznawane jednemu z małżonków, jeśli inaczej nie określono w umowie między nimi.
3. Rzeczy potrzebne do pracy zarobkowej przyznane są temu z małżonków, który korzysta z nich w swojej działalności zawodowej. Wartość tych rzeczy bierze się pod uwagę przy przyznawaniu innego majątku drugiego z małżonków.
4. Przyznanie jednemu z małżonków rekompensaty pieniężnej zamiast jego udziału w majątku wspólnym, w szczególności do domu, mieszkania, działki, dozwolone jest tylko za jego zgodą, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w Kodeksie Cywilnym Ukrainy.
5. Przyznanie jednemu z małżonków rekompensaty pieniężnej jest możliwe, pod warunkiem uprzedniego dokonania przez drugiego z małżonków wpłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na rachunek depozytowy sądu.

Artykuł 72. Zastosowanie terminu przedawnienia do wymogów dotyczących podziału majątku będącego przedmiotem wspólnego majątku małżonków

1. Przedawnienia nie stosuje się do roszczeń dotyczących podziału majątku, który jest przedmiotem współwłasności małżonków, jeżeli małżeństwa nie rozwiązano.
2. Wymogi dotyczące podziału majątku, zgłoszone po rozwiązaniu małżeństwa, przedawniają się z upływem lat trzech.

Termin przedawnienia oblicza się od dnia, gdy jeden z małżonków dowiedział się lub mógł się dowiedzieć  naruszeniu swego prawa własności.

Artykuł 73. Nałożenie obciążeń na majątek, który jest przedmiotem współwłasności małżeńskiej

1. Za zobowiązania jednego z małżonków obciążenie (egzekucja) może zostać nałożone tylko na jego majątek osobisty i udział w majątku wspólnym małżonków, który jest wydzielony mu w naturze.
2. Obciążenie może być nałożone na majątek, który jest wspólnym majątkiem małżeństwa, jeżeli przez sąd ustalono, że umowa została zawarta przez jednego z małżonków w imieniu rodziny i to, co zostało uzyskane na podstawie umowy zostało wydane na jej potrzeby.
3. Podczas naprawienia szkody wyrządzonej przez przestępstwo jednego z małżonków, egzekucja może być nałożona na mienie nabyte w czasie małżeństwa, jeśli wyrokiem sądu stwierdzono, że majątek został zakupiony za środki uzyskane z popełnionego przestepstwa.

Artykuł 74. Prawo kobiety i mężczyzny , którzy żyją wspólnie (dosłownie: jak jedna rodzina), ale nie są małżeństwem i nie pozostają w innym małżeństwie, do majątku

1. Jeżeli kobieta i mężczyzna mieszkają wspólnie (jedną rodziną), ale nie pozostają w związku małżeńskim ani w żadnym innym związku małżeńskim, nieruchomość nabyta przez nich w okresie ich wspólnego zamieszkania należy do nich na podstawie prawa wspólnego majątku, chyba że ustalono inaczej w pisemnej umowie między nimi.
2. Do majątku, który jest przedmiotem współwłasności kobiety i mężczyzny, którzy nie są w związku małżeńskim lub nie pozostają w innym związku małżeńskim, mają zastosowanie przepisy rozdziału 8 Kodeksu.