Urzędnicy rozliczający dotacje oświatowe przyznawane przedszkolom często powodują powstanie problemów prawnych, co do istnienia których nie można było mieć pojęcia.
Z dość ciekawym problemem zwrócił się do Kancelarii Klient prowadzący przedszkole, co do którego w trakcie kontroli zasugerowano, iż faktury na koszty prowadzonej działalności przedszkolnej rozliczane są nieprawidłowo. Organ kontrolny uznał bowiem, iż skoro faktura Vat wystawiana jest na organ prowadzący- spółkę cywilną, a nie imiennie na przedszkole, to nie może ona być zaliczona w poczet kosztów podlegających rozliczeniu w dotacji.
W zasadzie pogląd wydawałoby się egzotyczny, ale jak pokazała analiza orzecznictwa sądów administracyjnych, to nie jeden adwokat musiał już z takim poglądem urzędu mierzyć się przed WSA.
W każdym razie orzecznictwo sądowoadministracyjne podziela pogląd, że faktury/rachunki mogą być wystawiane zarówno na spółkę cywilną, jak i w przyszłości na spółkę z o.o. bo to te podmioty funkcjonują w obrocie prawnym a nie „przedszkole”
Odnosząc się do uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Lublinie z dnia 22 lutego 2013 r.I SA/Lu 969/12, który dotyczył analogicznego stanu faktycznego:
„Według dalszych ustaleń organów administracji, w 2010 r. S. S. wydatkował niezgodnie z przeznaczeniem kwotę 26.315,97 zł. W ocenie organów kwota ta, stanowiąca łączną część wydatków dokumentowanych fakturami VAT lub rachunkami wystawionymi tylko na S. S., nie może być uznana za wydatek na działalność Przedszkola.
Wskazać jednak należy, że w myśl art. 5 ust. 1 i ust. 2 OświatU szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną. Szkoła i placówka, z zastrzeżeniem niemającym zastosowania w sprawie, może być zakładana i prowadzona przez: jednostkę samorządu terytorialnego, inną osobę prawną, osobę fizyczną.
Powołany przepis określa więc, jakie podmioty mogą być organami prowadzącymi (osobami prowadzącymi) szkoły (przedszkola, patrz art. 3 pkt 1OświatU) i placówki. Szkoły (przedszkola) i placówki są pozbawione przymiotu osobowości prawnej. Brak osobowości prawnej oznacza, że są pozbawione możliwości uczestniczenia w obrocie cywilnoprawnym, czyli np. zawierania umów sprzedaży, o dzieło czy też dostawy. Nie mają one również zdolności prawnej, a zatem nie mogą nabywać we własnym imieniu prawa własności składników majątkowych oraz w zasadzie same nie odpowiadają za zobowiązania zaciągnięte w związku z prowadzeniem działalności. Z tego powodu organ prowadzący musi być osobą fizyczną (art. 8 i nast. KC.) lub osobą prawną (art. 33 KC.) Zgodnie zart. 82 ust. 1 OświatU osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek. W myśl art. 83a ust. 1 tej ustawy, prowadzenie szkoły lub placówki, zespołu, o którym mowa w art. 90a ust. 1, oraz innej formy wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 14a ust. 1a, nie jest działalnością gospodarczą.
W świetle powyższych uregulowań nie budzi wątpliwości, iż osobą prowadzącą Niepubliczne Przedszkole “K.” w T. jest osoba fizyczna – S. S.. Przyjęcie zatem, iż wydatki udokumentowane fakturami VAT i rachunkami wystawionymi na organ prowadzący (osobę prowadzącą) Przedszkole Niepubliczne “K.” w T. nie mogą być uznane za wydatki na działalność tego Przedszkola nie znajduje oparcia w wyżej przytoczonych przepisach OświatU.”
Dodatkowo pomocny jest również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 15 lutego 2017 r. I SA/Gl 1220/16. W tym stanie faktycznym sp. z o.o. prowadziła kilka przedszkoli i faktury były wystawione wyłącznie na nią. Organ I instancji zakwestionował ten fakt, a nadto wskazał, że trudno dociec czy dany wydatek dotyczy konkretnej szkoły. Tutaj już SKO wskazało na nietrafność stanowiska organu I instancji dotyczącego konieczności wystawiania faktur na poszczególne szkoły, zamiast na organ prowadzący.
Tak więc pamiętać należy, iż przedszkole, szkoła to nie żaden nowy byt prawny oderwany od osoby – organu prowadzącego, którym jest osoba fizyczna lub prawna.
