Wielu spośród obywateli Polski posiada dalszą lub bliższą rodzinę na Ukrainie. Czasem o jej istnieniu dowiadują się dopiero po śmierci członka rodziny zamieszkującego tereny sąsiedniej Ukrainy. Stąd pojawia się wiele zasadnych pytań, m. in: czy Polak może dziedziczyć po zmarłym na Ukrainie? Jak taki “proces” dziedziczenia wygląda? Czy trzeba spełnić jakieś szczególne przesłanki, aby dziedziczyć po zmarłym na Ukrainie krewnym?
W stosunkach między Polską a Ukrainą obowiązuje, wymieniana już wielokrotnie w pozostałych artykułach publikowanych na portalu, umowa z dnia 24 maja 1993 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych.
Art. 37 wymienionej umowy stanowi:
„1. Stosunki prawne w zakresie dziedziczenia mienia ruchomego określa prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.
- Stosunki prawne w zakresie dziedziczenia mienia nieruchomego określa prawo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mienie to jest położone.
- Ustalenie, czy rzecz wchodząca w skład spadku jest ruchomością czy nieruchomością, określa prawo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium rzecz ta się znajduje”.
Zatem, jeśli mowa o ustaleniu istnienia prawa własności nieruchomości, znajdującej się na Ukrainie jurydykcję mają sądy ukraińskie.
Zgodnie z art. 1270 Kodeksu Cywilnego Ukrainy:
- Для прийняття спадщини встановлюється строк у шість місяців, який починається з часу відкриття спадщини.
- Dla przyjęcia spadku ustanawia się termin sześciomiesięczny, biegnie on od momentu otwarcia spadku.
Analogiczną regulację i taki sam termin na przyjęcie bądź odrzucenie spadku ustanawia polski ustawodawca w polskim kodeksie cywilnym
Co ciekawe, w stosunku do obcokrajowców (gdy mowa o dziedziczeniu spadku) obowiązują takie same przepisy jak i do obywateli Ukrainy. A zatem Polacy z powodzeniem mogą dziedziczyć nieruchomości (ruchomości) po krewnych na Ukrainie i nie jest to obwarowane żadnymi szczególnymi przełankami.
Cudzoziemcy w terminie sześciu miesięcy powinni osobiście bądź przez pełnomocnika złożyć w kancelarii notarialnej właściwej ze względu na miejsce ostatniego zamieszkania spadkodawcy oświadczenie o przyjęciu/odrzuceniu sapdku. Jeśli miejsce zamieszkania spadkodawcy jest nieznane w siedzibie właściwej ze względu na miejsce położenia nieruchomości. (art. 1221 Kodeksu Cywilnego Ukrainy).
Jeśli spadkobierca – cudzoziemiec nie może stawić się we właściwym miejscu na Ukrainie, oświadczenie o przyjęciu spadku składa w ambasadzie bądź konsulacie Ukrainy za granicą. Spadkobiercy-cudzoziemcy, którzy w określonym terminie nie złożyli u notariusza oświadczenia o przyjęciu spadku, są uznawani za osoby które nie nabyły spadku. Jednak, na wniosek spadkobiercy, który uchybił sześciomiesięcznemu terminowi z usprawiedliwionych powodów, za zgodą pozostałych spadkobierców można przedłużyć termin do złożenia oświadczenia w kancelarii notarialnej.
Jeśli spadkobierca nabył w drodze dziedziczenia nieruchomości znajdujące się na Ukrainie, notariusz wydaje specjalny akt notarialny stwierdzający o przejściu nieruchomości w drodze nabycia spadku na spadkobiercę.
Jak zatem wynika z powyższych informajcji, nabycie spadku na Ukrainie przez obywatela Polski nie jest skomplikowaną procedurą i nie wymaga pomocy osób trzecich. Jeżeli jesteśmy spadkobiercami osoby, która pozostawiła spadek na Ukrainie należy jedynie pamiętać o sześciomiesięcznym terminie na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku. Jeżeli spadkobierca uchybi temu terminowi bez uzasadnionej przyczyny – niestety nie nabędzie spadku po spadkodawcy.
Autor: Anna Doboszczak
